YouTube

TapirCast'in "IEEE Spectrum" serisinin IEEE R8 Local Language Ambassador sponsorluğunda gerçekleştirilen ilk bölümünde, IEEE R8 Local Language Ambassador (IEEE 8. Bölge Yerel Dil Büyükelçisi) Prof. Dr. Serhan Yarkan, Bahadır Yalın ve Sedanur Karabayram ile birlikte IEEE Spectrum 2023 Ocak sayısını ele alıyoruz. Bölümümüze, IEEE Spectrum dergisinin 2022 yılında yer alan sayılarının genel değerlendirmesi ile başlıyoruz. Sonrasında, derginin Ocak ayı sayılarında yıl içerisinde beklenilen teknolojik gelişmeler ile ilgili haberlere yer verdiğini vurgulayarak Yapay Zeka başlıklı haberleri değerlendiriyoruz. GitHub Copilot uygulaması ve son zamanlarda popülerliği artan Yapay Zeka uygulaması ChatGPT üzerinden bu uygulamalar ile oluşan açık kaynak ihlali üzerine tartışıyoruz. Ardından, giderek artan Yapay Zeka uygulamalarının getirdiği yüksek enerji ihtiyacının nasıl karşılanacağı üzerine konuşup, Ocak 2023 sayısındaki kapak haberine ve diğer enerji haberlerine değiniyoruz. Sonrasında, gelişen kuantum teknolojileri, kuantum bilgisayarlar ve hesaplama üzerine konuşarak, ışık hızının kullanımını arttırmak için geliştirilen teknolojilere değiniyoruz. Ardından, haberleşmede kullanılan ve Dünya'nın alçak yörüngesinde yer alan uydular üzerine konuşup, Iridium (Uyduları) Teknolojisi ve Artemis Projesi örneklerine yer veriyoruz. Vücut içerisinde kullanımı yaygınlaşan implantlar, nöroteknoloji çalışmaları ve görüntüleme/teşhis amaçlı kullanılan MRI (Magnetic Resonance Imaging) cihazları üzerine konuşup, biyomühendislik alanındaki çalışmaları değerlendirerek bölümümüzü sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler!

0:00:00 Giriş
0:01:48 IEEE Spectrum bölümlerine R8 Local Language Ambassador sponsorluğu
0:04:18 IEEE Spectrum Ocak sayıları
0:04:44 IEEE Spectrum 2022 genel değerlendirmesi
0:07:22 Yapay Zeka uygulamalarının artan popülerliği ve GitHub Copilot uygulaması
0:12:54 Yapay Zeka'nın bilgisayar grafikleri üzerindeki kullanımı: Neural Rendering
0:14:39 Yapay Zeka kullanımıyla artan enerji ihtiyacı ve bu doğrultuda geliştirilen yeni teknolojiler
0:16:49 IEEE Spectrum 2023 Ocak sayısında yer alan enerji konu başlıklı haberler
0:18:07 Zeplin için geliştirilen son teknolojiler ve Helyum kullanımı
0:19:53 Kuantum bilgisayarlar ve hesaplama
0:22:24 Devre düzeyinde hesaplamalarda ışık hızı kullanılması
0:25:17 Haberleşme ve uydular
0:26:32 Iridium Teknolojisi ve uydular
0:29:18 Artemis projesi
0:30:00 Biyomedikal ve biyomühendislik çalışmaları
0:35:35 Kapanış

IEEE Spectrum: https://spectrum.ieee.org/
IEEE Spectrum Ocak 2023 Sayısı: https://spectrum.ieee.org/magazine/2023/january/

ChatGPT'nin yazar olarak yer aldığı bir makale:
https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2022.12.19.22283643v2

ChatGPT tarafından yazılan metinlerin, insan ya da Yapay Zeka tarafından yazılıp yazılmadığının ayırt edilemediği bildirilen makale:
https://www.nature.com/articles/d41586-023-00056-7

ICT (International Conference on Telecommunications) 2011 Konferansı İlhan Fuat Akyıldız keynote konuşması:
http://www.ict2011.cs.ucy.ac.cy/akyildiz.htm

Iridium Uyduları (Teknolojisi):
https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/710110

bil101 YouTube Kanalı:
https://www.youtube.com/channel/UCiIppcA0IpdhTpuBYdJC4mQ
bil101 Ağ Sayfası:
https://bil101.com/

TapirCast - Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_rnTR_kItlrZvaIdxWgfIN
TapirCast - Mühendislik Kavramları:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv708xJad4QY9ZueBMGdLSz3m6
TapirCast - Bilim Tarihi:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_XdrpkVTcYEylAltcL0Kth
TapirCast - Nasıl Çalışır?:
https://www.youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv709Ul5a3IYl4pNE4nehngkSE
TapirCast - Hücresel Haberleşme'nin Dünü, Bugünü ve Yarını:
https://www.youtube.com/watch?v=VNVpzu4JKg8&list=PLwvStmyxv708uJcG8G7k0OqO1a6uoV37e

Apple Podcasts: @TapirCast, https://podcasts.apple.com/tr/podcast/tapircast/id1485098931
Spotify: @TapirCast, https://open.spotify.com/show/1QJduW17Sgvs1sofFgJN8L?si=6378c7e84186419e
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://github.com/TapirLab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://twitter.com/tapirlab?s=20
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/

Öğr. Üyesi Cengiz Riva ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı TapirCast'in "Hücresel Haberleşme'nin Dünü, Bugünü ve Yarını" serisinin bu bölümünde, radyo ağlarının temel yapısı ve çalışma şekli üzerine konuşuyoruz. Bölümümüze GSM (Global System for Mobile Communications) şebekleri ve baz istasyonları hakkında konuşarak başlıyoruz. Sonrasında, planlama aşamasından ve planlamacıların nasıl çalıştığından bahsediyoruz. Ardından, hücrelerin konumlandırılmasında dikkat edilmesi gerekenlere değiniyoruz. Sonrasında, mobil şebekelerin merkezle olan haberleşmesi ve merkez seçiminin nasıl gerçekleştiği üzerine konuşuyoruz. Haberleşme yapısındaki mevcut ve olası problemleri ve bu problemlerin çözümlerini günlük hayattan örnekler ile açıklayarak bölümümüzü sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler!


0:00:00 Giriş
0:01:28 GSM şebekesi nasıl bölümlerden oluşuyor
0:03:27 Baz istasyonlarının yerleştirilme şekli
0:04:57 Planlama yapılırken dikkat edilmesi gereken parametreler
0:06:44 Planlamacılar nasıl çalışır
0:07:15 Hücrelerin yerleştirilmesinde önemli olan etkenler
0:08:24 Baz istasyonu çeşitleri
0:10:09 Baz istasyonlarının olması gerektiği gibi çalıştığı nasıl tespit ediliyor
0:11:56 Bilginin işlenmesi
0:13:05 Mobil şebekelerde çağrının kesilmesi
0:13:51 Mobil şebekeler nasıl ölçüm alıyor
0:14:10 Merkez nasıl karar veriyor
0:15:00 Mobil istasyon dinleyeceği hücreyi nasıl biliyor
0:16:22 Baz istasyonlarının çalışma frekansı nasıl belirleniyor
0:17:42 Bir radyo ağı işletilirken ne gibi problemlerle karşılaşılır
0:21:58 Radyo ağları nasıl evrildi
0:22:59 Frekansı verimli kullanmak
0:23:59 Baz kontrol istasyonlarının kalkması
0:24:28 Kapanış


bil101 YouTube Kanalı:
https://www.youtube.com/channel/UCiIppcA0IpdhTpuBYdJC4mQ
bil101 Ağ Sayfası:
https://bil101.com/

TapirCast - Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_rnTR_kItlrZvaIdxWgfIN
TapirCast - Mühendislik Kavramları:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv708xJad4QY9ZueBMGdLSz3m6
TapirCast - Bilim Tarihi:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_XdrpkVTcYEylAltcL0Kth
TapirCast - Nasıl Çalışır:
https://www.youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv709Ul5a3IYl4pNE4nehngkSE


Apple Podcasts: @TapirCast, https://podcasts.apple.com/tr/podcast/tapircast/id1485098931
Spotify: @TapirCast, https://open.spotify.com/show/1QJduW17Sgvs1sofFgJN8L?si=6378c7e84186419e
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://github.com/TapirLab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://twitter.com/tapirlab?s=20
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/

Bahadır Yalın, Sedanur Karabayram ve Mehmet Ege Parlak'ın yer aldığı TapirCast'in bu bölümünde, 2022 yılında gerçekleşen bilimsel ve teknolojik gelişmeler üzerine konuşuyoruz. James Webb Uzay Teleskobu ile ilgili konuşmaya başladığımız astronomi alanında, NASA'nın DART ve Artemis Projeleri'nden ve Dünya'ya en yakın karadelik olduğu bildirilen, Gaia BH1 Karadeliği'nden bahsediyoruz. Sonrasında, açığa çıkan enerjinin harcanan enerjiden daha yüksek olduğu ilk deney olan, Nükleer Füzyon Deneyi'nden bahsedip, Fizik, Kimya ve Biyoloji alanında Nobel Ödülü'ne hak kazanmış çalışmalara değiniyoruz. Teknolojinin, geçtiğimiz yıl içerisinde, Biyoloji'ye sağladığı yenilikleri OrganEx, Biyonik Göz Teknolojisi; 3 Boyutlu Tomografi ve 3 Boyutlu Doku Baskısı örnekleri ile mercek altına alıyoruz. Buna ek olarak, sağlık alanındaki gelişmelerden biri olan Yapay Zeka Destekli Protezler'e değinerek, geçtiğimiz yıl geliştirilen Yapay Zeka çalışmalarından bahsediyoruz. Bu sınıf altında internet kullanıcılarının en çok dikkatini çeken, Dall-E ve ChatGPT'yi kendi deneyimlerimiz doğrultusunda değerlendiriyoruz. Ardından, bu gibi teknolojilerin devreye alınmasına ışık tutan Matematik için, bu yıl Field Medal ile onurlandırılmış Bilim İnsanları'nı konuşuyoruz. Son olarak Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı'nda çalışmalarına devam eden Turing Ödülü sahibi Jack Dongarra'dan ve yine Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı'nın 2022 yılına katmış olduğu Frontier Süper Bilgisayarı'ndan bahsediyoruz. IEEE Türkiye tarafından düzenlenen 2022 TUAC'a değinip, bölümümüzü bu etkinliğin yeni yıldaki planlamasından da bahsederek sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler!

---

0:00:00 Giriş
0:02:14 James Webb Uzay Teleskobu
0:03:53 NASA'nın DART Projesi
0:04:41 Artemis Projesi
0:05:33 Gaia BH1 Karadeliği
0:06:53 Kuantum Bilgisayarlar ile Gerçekleştirilen Solucan Deliği
0:07:20 Nükleer Füzyon Deneyi
0:08:16 Nobel Fizik Ödülü
0:09:23 Nobel Kimya Ödülü
0:10:02 Nobel Biyoloji Ödülü
0:10:36 OrganEx
0:11:33 Biyonik Göz Teknolojisi
0:11:54 3 Boyutlu Tomografi
0:12:19 3 Boyutlu Yazıcı ile Doku Baskısı
0:12:37 Yapay Zeka Destekli Protezler
0:13:16 IEEE Spectrum'daki Biyonik Uzuv Çalışmaları
0:13:45 Biyonik Burun
0:14:36 DALL-E Teknolojisi
0:15:02 ChatGPT
0:16:23 2022 Field Medal
0:16:29 Maryna Viazovski
0:16:45 James Maynard
0:17:35 Jack Dongarra
0:17:57 Frontier Supercomputer
0:18:24 TUAC 2022
0:19:19 TUAC 2023
0:20:07 IEEE R8 Yerel Dil Elçiliği
0:20:17 Prof. Dr. Serhan Yarkan'ın IEEE R8 Türkçe Dili Elçisi Seçilmesi
0:20:55 Kapanış

---

IEEE Turkey TUAC 2022 - Day I, Session 2, Keynote Speech (Peter Fuhr):
https://www.youtube.com/watch?v=Cdnk3SPCZjw

IEEE Turkey TUAC 2022 - Day I, Opening Ceremony and Session 1, Keynote Speech (Conrad Attard):
https://www.youtube.com/watch?v=MS8f9BWmYIc&t=6s

IEEE Turkey TUAC 2022 - Day II, Session 1, Keynote Speech (İlker Birbil):
https://www.youtube.com/watch?v=SZgBhg8TtTU&t=1s

bil101 YouTube Kanalı:
https://www.youtube.com/channel/UCiIppcA0IpdhTpuBYdJC4mQ
bil101 Ağ Sayfası:
https://bil101.com/

TapirCast - Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_rnTR_kItlrZvaIdxWgfIN
TapirCast - Mühendislik Kavramları:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv708xJad4QY9ZueBMGdLSz3m6
TapirCast - Bilim Tarihi:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_XdrpkVTcYEylAltcL0Kth
TapirCast - Nasıl Çalışır:
https://www.youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv709Ul5a3IYl4pNE4nehngkSE


Apple Podcasts: @TapirCast, https://podcasts.apple.com/tr/podcast/tapircast/id1485098931
Spotify: @TapirCast, https://open.spotify.com/show/1QJduW17Sgvs1sofFgJN8L?si=6378c7e84186419e
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://github.com/TapirLab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://twitter.com/tapirlab?s=20
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/

Prof. Dr. Serhan Yarkan, Öğr. Üyesi Cengiz Riva ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı TapirCast'in "Hücresel Haberleşme'nin Dünü, Bugünü ve Yarını" serisinin ilk bölümünde, hücresel haberleşmeyi genel bir bakış açısıyla ele alıyoruz. Bölümümüze, kısaca hücresel haberleşmenin ne olduğunu anlatarak başlıyoruz. Sonrasında, hücresel haberleşme sistemlerinin barındırdığı temel yapıları (baz istasyonları, santraller, veritabanları) ele alıyoruz. Ardından hücresel ağlar ile mobil haberleşmenin tanımını yaparak, mobilitenin getirdiği zorluklara değiniyoruz. Sonrasında, hücresel haberleşmenin uluslararası alanda gerçeklenebilmesinin ve sürdürülebilirliğinin maliyeti üzerine konuşuyoruz. Ardından, hücresel haberleşme teknolojisinin başlangıcına değinip, Nordic Mobile Telephone'dan (NMT) bahsediyoruz. Hücresel haberleşme teknolojisinde uydu kullanımının getireceği avantaj ve dezavantajları karşılaştırdıktan sonra, G teknolojisinin gelişim hızını da değerlendiriyoruz. Ardından, internetin gelişiminin hücresel haberleşmeye olan etkisi üzerine konuşup, Türkiye'de hücresel haberleşmenin gelişim sürecini tartışıyoruz. Son olarak, hücresel haberleşme teknolojisindeki gelişmelerin hızını vurgulayarak bölümümüzü sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler!


00:00 Giriş
01:09 Hücresel haberleşme nedir?
01:45 Hücresel haberleşmenin temel yapıları
04:05 Hücresel haberleşmeyi sağlayan operatörler
06:39 Hücresel ağlarda mobilin tanımı
08:16 Uluslararası alanda hücresel haberleşme
10:30 Hücresel haberleşmede sürdürülebilirliğin maliyeti
11:55 Hücresel haberleşme teknolojisinin başlangıcı
14:06 Hücresel Haberleşmede uydu kullanımı
16:13 Elektromanyetik spektrumun lisanslanması
17:47 Uydu haberleşmesinde yaşanılan gecikmenin mobil haberleşmede yaşatacağı olumsuzluklar
19:12 Hücresel haberleşmede ses iletimine ek olarak metin iletiminin de gerçeklenebilmesi nasıl gelişti?
22:29 Pager (Çağrı Cihazı)
23:12 Hücresel haberleşmede ses iletimi üzerinden geliştirilen teknoloji: G ve bu teknolojinin değişimi
23:30 Hücresel haberleşmede internet kullanımın etkisi
24:06 Hücresel haberleşmede gelişen teknolojilerin kullanılmasıyla yaşanılan paradigma değişikliği
27:53 G teknolojisinde iki ardışıl G arası zamanın istatistiği
28:57 Türkiye'de hücresel haberleşme
29:52 Hücresel haberleşmede yaşanılan teknolojik gelişmelerin hızlanması ile hücresel haberleşme çalışacak kişilere olan etkisi
32:04 Hücresel haberleşme sistemlerinin bakım ve sürdürülebilirliği için gereklilikler
34:55 Kapanış


bil101 YouTube Kanalı:
https://www.youtube.com/channel/UCiIppcA0IpdhTpuBYdJC4mQ
bil101 Ağ Sayfası:
https://bil101.com/

TapirCast - Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_rnTR_kItlrZvaIdxWgfIN
TapirCast - Mühendislik Kavramları:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv708xJad4QY9ZueBMGdLSz3m6
TapirCast - Bilim Tarihi:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_XdrpkVTcYEylAltcL0Kth


Apple Podcasts: @TapirCast, https://podcasts.apple.com/tr/podcast/tapircast/id1485098931
Spotify: @TapirCast, https://open.spotify.com/show/1QJduW17Sgvs1sofFgJN8L?si=6378c7e84186419e
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://github.com/TapirLab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://twitter.com/tapirlab?s=20
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/

Dr. Ali Boyacı, Bahadır Yalın ve Mehmet Ege Parlak'ın yer aldığı TapirCast'in "Nasıl Çalışır?" serisinin bu bölümünde, son günlerde dünya çapında ses getiren ChatGPT üzerine konuşuyoruz. Doğal Dil İşleme'nin (NLP) ve doğal dilin ne olduğu ile ilgili sohbete başladığımız bu bölümümüzde, ChatGPT ile Doğal Dil İşleme arasında bağlantılı olan teknik konulardan bahsediyoruz. Başlangıçta doğal dil işlemenin bilgisayar tarafından nasıl yapıldığını, beynimiz ile bilgisayarın doğal dil işlemeyi ne tarz benzerliklerle veya farklılıklarla ele aldığını konuşuyoruz. ChatGPT'nin ne tür bir chatbot olduğundan ve geçmişte kullanıma sunulan Eliza, SHRDLU ve Dragon Dictate gibi chatbotların hangi görevlerde nasıl kullanıldığının bahsedilmesinin ardından, ChatGPT'nin verilerle nasıl beslendiğini ve eğitildiğini, dikkat mekanizmasının ve tokenizasyonun nasıl çalıştığını, diğer chatbotlardan ayrılan özelliklerini, olası kötü niyetli kullanımıyla doğacak sonuçları Matrix filminden ve Facebook tarafından geliştirilen yapay zeka üstünden örnekleyerek anlatıyoruz. Son olarak ChatGPT'nin kullanım alanlarından bahsederek bölümümüzü sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler!

00:00 Giriş
01:17 Doğal Dillerin Tanımı
01:40 Doğal Dil İşleme (NLP) Tanımı
02:19 Bir Örnek üzerinden Dil İşleme'nin Matematiği
03:14 CallText 5010 Çalışma Prensibi
03:50 T9 Klavye Çalışma Prensibi
04:43 ChatGPT Cümle Düzeltmesi Örneği
05:17 Chatbot Tanımı
05:37 ELIZA Tanımı
06:10 SHRDLU Tanımı
06:44 Dragon Dictate Tanımı
07:16 ChatGPT ve Chatbotların En Büyük Ayrımı
07:55 ChatGPT'nin Kullandığı Dikkat Mekanizması
08:34 ChatGPT Çevrimiçi mi Çevrimdışı mı Çalışır Tanımı
09:31 Online Çalışan Chatbot Örneği
10:01 ChatGPT Eğitilmesi Tanımı
10:30 ChatGPT'nin Kullanıcı ile Eğitilmesi Örneği
11:43 ChatGPT ve Güvenlik Unsuru
13:12 ChatGPT'nin Potansiyel Kötüye Kullanımı
14:19 Turing Testi Tanımı
15:38 Matrix üzerinden ChatGPT Örneği
16:19 Yapay Zeka (YZ) ile İnsan Zekası Farkları
17:45 Nato'nun YZ'yi Savaşlarda Yasaklaması
18:32 Facebook'da Devreye Alınan İki YZ
19:45 ChatGPT Kullanım Alanları Örnekleri
20:38 ChatGPT'nin Yazdığı bir Şiir

bil101 YouTube Kanalı:
https://www.youtube.com/channel/UCiIppcA0IpdhTpuBYdJC4mQ
bil101 Ağ Sayfası:
https://bil101.com/

TapirCast - Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_rnTR_kItlrZvaIdxWgfIN
TapirCast - Mühendislik Kavramları:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv708xJad4QY9ZueBMGdLSz3m6
TapirCast - Bilim Tarihi:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_XdrpkVTcYEylAltcL0Kth


Apple Podcasts: @TapirCast, https://podcasts.apple.com/tr/podcast/tapircast/id1485098931
Spotify: @TapirCast, https://open.spotify.com/show/1QJduW17Sgvs1sofFgJN8L?si=6378c7e84186419e
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://github.com/TapirLab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://twitter.com/tapirlab?s=20
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/

Prof. Dr. Serhan Yarkan, Halil Said Cankurtaran ve Bahadır Yalın'ın yer aldığı IEEE Spectrum serimizin bu bölümünde, IEEE Spectrum dergisinin Aralık 2022 sayısı ele alınmıştır. Bölümümüze, bazı 5G baz istasyonları ile yaklaşık frekanslarda çalışan ve uçakların güvenli seyahati için oldukça önemli olan altimetrelerin girişimi üzerine konuşarak başlıyoruz. 5G teknolojisini kullanan ve uçaklarda, uçağın deniz seviyesinden kaç feet yüksekte olduğunu hesaplamak için kullanılan altimetrelerin test edilmeden kullanılmasının getireceği sonuçları ele alıyoruz. Sonrasında, yapay zeka ile geliştirilen teknolojiler üzerine konuşup, popüler örneklerden biri olan ChatGPT'ye değiniyoruz. Ardından, yapay zeka ile geliştirilen teknolojilerin Matematik ve Fizik alanında eğitilip, eğitilemeyeceği ve gerçeklenen fiziksel süreçler ile bilincin mekanikleştirilebilirliğini tartışıyoruz. Sonrasında, Turing Ödülü'ne değinip, 2021 yılında ödülü alan Oak Ridge National Laboratory üyesi Jack Dongarra'nın lineer cebir hesaplamaları için geliştirdiği yazılım paketlerini konuşuyoruz. Ayrıca, Oak Ridge National Laboratory ile Tapir Lab.'ın ortak yürütülen çalışmalarına değinip, Oak Ridge National Laboratory yöneticilerinden Peter Fuhr'ün IEEE Turkey TUAC 2022'de gerçekleştirdiği keynote konuşmasından bahsediyoruz. Ardından, posit sayıların çeşitli işlemciler dahilinde devre seviyesine indirilmesine ve bu donanımların RISC-V mimarisi tabanlı olduğuna değiniyoruz. Açık kaynak felsefesini benimseyen RISC-V mimarisi gündeme gelince de, açık kaynak topluluğunun önemini vurguluyoruz. Son olarak, insanların çalışmaları sırasında beyin dalgalarını algılayarak ve çeşitli algoritmalarla işleyerek, çalışanların verimliliğini belirlemeye çalışan yeni bir teknolojiye ve bu gibi teknolojilerin oluşturduğu etik sorunlara değinerek bölümümüzü sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler!

Not: Bu kayıt 15 Aralık 2022 tarihinde Prof. Dr. Serhan Yarkan IEEE R8 Türkçe Elçisi seçilmeden önce alındığı için IEEE ile ilgili tanıtıcı metin ve görseller dahil edilmemiştir.


00:00 Giriş
01:24 Özel transistör bölümü duyurusu
01:49 5G: baz istasyonları ve altimetrelerin girişimi
08:06 5G'nin gelişimi ve öncesi
10:14 ChatGPT ve diğer yapay zeka uygulamaları
15:03 Yapay zeka matematik ve fizike başarılı olabilir mi?
19:04 2021 Turing Ödülü: Jack Dongarra
19:54 Oak Ridge Natinal Laboratory ve Tapir Lab. ortak çalışmaları
20:07 Oak Ridge National Laboratory yöneticisi Peter Fuhr ve Peter Fuhr'un TUAC 2022 Keynote konuşması
22:04 Posit sayıların RISC-V mimarisi üzerinde kullanılması
23:17 Açık kaynak topluluğunun önemi
24:37 Çalışanların verimliliğini belirleyen nöroteknolojik cihaz
29:46 Nöroteknoloji çalışmalarının etik açıdan değerlendirilmesi
31:57 Kapanış


IEEE Spectrum: https://spectrum.ieee.org/
IEEE Spectrum Aralık 2022 Sayısı: https://spectrum.ieee.org/magazine/2022/december/

IEEE Turkey TUAC 2022, Peter Fuhr keynote konuşması: https://youtu.be/Cdnk3SPCZjw

Oak Ridge National Laboratory ve Tapir Lab.'ın ortak yürüttüğü akıllı şebeke çalışması: https://www.mdpi.com/1996-1073/15/22/8367/htm

bil101 YouTube Kanalı:
https://www.youtube.com/channel/UCiIppcA0IpdhTpuBYdJC4mQ
bil101 Ağ Sayfası:
https://bil101.com/

TapirCast - Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_rnTR_kItlrZvaIdxWgfIN
TapirCast - Mühendislik Kavramları:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv708xJad4QY9ZueBMGdLSz3m6
TapirCast - Bilim Tarihi:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_XdrpkVTcYEylAltcL0Kth


Apple Podcasts: @TapirCast, https://podcasts.apple.com/tr/podcas/tapircast/id1485098931
Spotify: @TapirCast, https://open.spotify.com/show/1QJduW17Sgvs1sofFgJN8L?si=6378c7e84186419e
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://github.com/TapirLab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://twitter.com/tapirlab?s=20
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/

Prof. Dr. Serhan Yarkan ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı TapirCast'in "Nasıl Çalışır?" serisinin bu bölümünde, günümüzde yaygın olarak kullanılan bir mobil uygulama olan Shazam'ın ve benzer uygulamaların kullandığı algoritmalar ve yöntemler üzerine konuşuyoruz. Bölümümüze, Shazam'ın kısaca ne olduğunu ve nasıl çalıştığını açıklayarak başlıyoruz. Sonrasında, Shazam'ın işaret işleme açısından çalışma şeklini örüntü çıkartma ve mevcut veritabanında var olan örüntüler ile çıkartılan örüntünün eşleştirilmesi/eşleştirilememesi olarak özetliyoruz. Ardından, Shazam'ın, örüntü tanımayı sürekli bir dinletiden elde edilecek örüntünün hem zaman hem de frekans düzleminde, veritabanındaki mevcut örüntüler ile olan ilişkilerinin ve bu ilişkilerinin kombinasyonlarının değerlendirilmesiyle gerçekleştirdiğini vurguluyoruz. Sonrasında, Shazam'da yapay zeka ve makine öğrenmesi uygulamalarının nerede ve nasıl kullanılabileceği üzerine konuşup, bu uygulamaların kullanılmasının sağlayacağı faydalara değiniyoruz. Ardından, yaygın olarak kullanılan bazı müzik dinleme ve benzeri uygulamaların içerdiği önerilenler ve keşfet gibi bölümlerin, Shazam'da kullanılan teknolojileri içerip içermediğini tartışıyoruz. Son olarak, uygulamalar aracılığı ile insanlar üzerinden büyük veriler elde edilmesini gizlilik ve güvenlik açısından değerlendirerek bölümümüzü sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler!

---
00:00 Giriş
00:37 Kısaca Shazam nedir, nasıl çalışır?
02:47 İşaret işleme bakış açısı ile Shazam
04:51 Örüntü nedir? Örüntü tanıma nasıl gerçekleşir?
08:39 Örüntü tanıma ve özellik çıkartma uygulamalarına yapay zeka ve makine öğrenmesinin dahil edilmesi
11:56 Diğer müzik dinleme platformlarında bulunan önerilenler ve keşfet bölümlerinin Shazam'da kullanılan algoritmalar ve yöntemler ile benzerliği
16:37 Bazı uygulamalar ile insanlar üzerinden elde edilen verilerin gizliliği ve güvenliği
20:22 Kapanış
---

bil101 YouTube Kanalı:
https://www.youtube.com/channel/UCiIppcA0IpdhTpuBYdJC4mQ
bil101 Ağ Sayfası:
https://bil101.com/

TapirCast - Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_rnTR_kItlrZvaIdxWgfIN
TapirCast - Mühendislik Kavramları:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv708xJad4QY9ZueBMGdLSz3m6
TapirCast - Bilim Tarihi:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_XdrpkVTcYEylAltcL0Kth


Apple Podcasts: @TapirCast, https://podcasts.apple.com/tr/podcast/tapircast/id1485098931
Spotify: @TapirCast, https://open.spotify.com/show/1QJduW17Sgvs1sofFgJN8L?si=6378c7e84186419e
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://github.com/TapirLab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://twitter.com/tapirlab?s=20
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/

Prof. Dr. Serhan Yarkan, Halil Said Cankurtaran ve Bahadır Yalın'ın yer aldığı TapirCast'in "Nasıl Çalışır?" serisinin bu bölümünde, bulunduğumuz tarihlerde devam etmekte olan 2022 Dünya Kupası'nda kullanılan Yarı Otomatik Ofsayt Teknolojisiyle başlayarak futbolun ve sporun çeşitli alanlarında kullanılan teknolojilerden bahsediyoruz. Bölümümüz içinde, sporda kullanılmış ve/veya kullanılan teknolojilerin mühendislik bakış açısıyla nasıl çalıştığının temellerine ve bu teknolojilerin ortaya çıkmasındaki motivasyona değiniyoruz. Ayrıca, yine bölümümüz içerisinde, bahsedilen teknolojilere duyulan ihtiyaçların ve bu teknolojilerin devreye alındıktan sonra ortaya çıkan eksiklerinin üzerinde duruyor ve bu eksiklerin tarihte meydana gelmiş örneklerini ele alıyoruz. Sporda teknolojilerin ortaya çıkışından itibaren, izleyicisi üzerindeki etkilerden de bahsediyor ve saha dışında da uygulanan sporda teknoloji kullanımını da detaylandırdıktan sonra bölümümüzü sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler!

---
00:00 Giriş
01:32 2022 Dünya Kupası üzerine bir söyleşi
02:46 VAR'ın futbolun duygusal sürecine etkisi
03:51 Gol Çizgisi Teknolojisi (GLT) öncesi tarihten örnekler
04:59 Diğer sporlarda kullanılan mevcut teknolojiler
06:16 GLT türleri ve tanımı
07:09 GLT'nin hata yaptığı bir maç olarak Fransa-Honduras
10:38 Maradona'nın eliyle attığı gol
12:23 Spordaki teknolojinin saha dışındaki kullanımı
12:56 Passolig ve benzeri teknolojilerin amacı
14:07 Kazanma Sanatı ve Büyük Veri
15:25 Futbolculardan kullanılan istatistikler
16:05 Bahiste teknoloji kullanımı
17:33 VAR kararının tartışmalı olduğu bir örnek
18:50 Yarı Otomatik Ofsayt Teknolojisi
20:14 Eylemsizlik Ölçme Birimi (IMU)
21:06 IMU ile Cristiano Ronaldo'nun iptal edilen golü
22:14 NFL'de Comcast teknolojisi
23:22 Maç yayınları için Coğrafi Kodlama teknolojisi
24:10 Maç yayınında görünen stad içi reklamlar
26:03 Mindfly Vücut Kamerası
26:15 Parabolik Mikrofon
27:53 Magnus Carlsen'in rakibine "Yapay Zeka kullanıyor" ithamı
29:13 Doping ve Teknoloji
30:28 Anthony Joshua'nın hakem kararıyla maç kazanması
31:03 Motor sporlarında teknoloji ve mühendislik
32:02 Kapanış
---

Bağlantılar:
Var nedeni ile aksayan maç: https://beinsports.com.tr/haber/var-sistemi-bozuldu-oyun-durdu
Oyuncuların gözünden golleri seyretmek: https://www.mindfly.live

bil101 YouTube Kanalı:
https://www.youtube.com/channel/UCiIppcA0IpdhTpuBYdJC4mQ
bil101 Ağ Sayfası:
https://bil101.com/

TapirCast - Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_rnTR_kItlrZvaIdxWgfIN
TapirCast - Mühendislik Kavramları:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv708xJad4QY9ZueBMGdLSz3m6
TapirCast - Bilim Tarihi:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_XdrpkVTcYEylAltcL0Kth


Apple Podcasts: @TapirCast, https://podcasts.apple.com/tr/podcast/tapircast/id1485098931
Spotify: @TapirCast, https://open.spotify.com/show/1QJduW17Sgvs1sofFgJN8L?si=6378c7e84186419e
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://github.com/TapirLab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://twitter.com/tapirlab?s=20
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/

Prof. Dr. Serhan Yarkan ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı TapirCast'in "Nasıl Çalışır?" serisinin bu bölümünde, hayatımızın vazgeçilmezleri haline gelen kablosuz kulaklıklar, akıllı saatler gibi pek çok farklı teknolojik cihazda kullanılan Bluetooth teknolojisi üzerine konuşuyoruz. Bölümümüze, Bluetooth teknolojisini kullanan pek çok farklı cihazdan (kulaklık, hoparlör, mouse, klavye, akıllı saat, ayakkabı) bahsederek başlıyoruz. Sonrasında, ağ tiplerine değinip, Bluetooth'un da içerisinde bulunduğu Personal Area Network (PAN, kişisel alan ağı) üzerine konuşuyoruz. Ardından, ilk sürümü 1999 yılında yayımlanan Bluetooth teknolojisinin mühendislik bakış açısıyla nasıl çalıştığını ele alıyoruz. Bluetooth'un, WiFi'da olduğu gibi ISM (Industrial, Scientific and Medical) bandında yaklaşık 2.4 GHz'te çalıştığını vurgulayıp, aynı bantta çalışan diğer cihazlar ile sorun yaşamaması için geliştirilen ve uygulanan frequency-hopping (frekansta sıçrama) yöntemini inceliyoruz. Ardından, Bluetooth teknolojisinin kişisel verilerin gizliliğinin ve güvenliğinin sağlanması için kullandığı tekniklere değiniyoruz. Ayrıca, kötü niyetli insanlar tarafından ya da güvenlik önlemleri nedeni ile Bluetooth ile haberleşen cihazların çalışmasını engellemek için gerçekleştirilebilecek jamming (karıştırma) işlemi üzerine konuşuyoruz. Ardından, Bluetooth teknolojisin insan sağlığı üzerindeki etkilerini tartışıp, Bluetooth ile aynı bantta çalışan mikrodalga fırınlara göre, Bluetooth'un insan sağlığı üzerinde çok çok daha az bir etkiye sahip olduğunu ve bunun kullanılan güç/enerji ile bağlantılı olduğuna değiniyoruz. Bluetooth'un alternatif teknolojilere göre daha yaygın olmasının sebeplerini tartışarak bölümümüzü sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler!

---
00:00 Giriş
00:49 Bluetooth'un yaygın olarak kullanılması ve kullanım alanları
04:18 Haberleşme ağ tipleri, Bluetooth: PAN (Personal Area Network)
06:07 Haberleşme bakış açısıyla Bluetooth nasıl çalışır?
10:49 Bluetooth cihazların diğer cihazlara bağlanabilmesi için mevcut modlar
12:04 Güvenlik ve gizlilik açısından Bluetooth cihazların birbiri ile karışmaması nasıl sağlanıyor?
13:54 Spread spectrum teknolojisi
15:20 Bluetooth cihazların haberleşmesine dışarıdan müdehale edilmesi: Jamming
17:14 Bluetooth teknolojisinin insan sağlığı üzerindeki etkisi
19:30 Bluetooth teknolojisinin alternatiflerine göre daha yaygın kullanılmasının sebepleri
21:42 Kapanış
---


bil101 YouTube Kanalı:
https://www.youtube.com/channel/UCiIppcA0IpdhTpuBYdJC4mQ
bil101 Ağ Sayfası:
https://bil101.com/

TapirCast - Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_rnTR_kItlrZvaIdxWgfIN
TapirCast - Mühendislik Kavramları:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv708xJad4QY9ZueBMGdLSz3m6
TapirCast - Bilim Tarihi:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_XdrpkVTcYEylAltcL0Kth


Apple Podcasts: @TapirCast, https://podcasts.apple.com/tr/podcast/tapircast/id1485098931
Spotify: @TapirCast, https://open.spotify.com/show/1QJduW17Sgvs1sofFgJN8L?si=6378c7e84186419e
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://github.com/TapirLab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://twitter.com/tapirlab?s=20
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/

Prof. Dr. Serhan Yarkan ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı IEEE Spectrum serimizin bu bölümünde, IEEE Spectrum dergisinin Kasım 2022 sayısı ele alınmıştır. Bölümümüze IEEE Spectrum dergisinde son zamanlarda sıkça yer alan biyomühendislik çalışmaları üzerine konuşarak başlıyoruz. Sonrasında, derginin Kasım 2022 sayısının kapağında yer alan yapay/biyonik burun üzerine konuşup, bu çalışma ile başta korona sonrası koku kaybı yaşayan hastalar olmak üzere koku duyusu sağlıklı çalışmayan bireylere, koku duyusunun tekrar kazandırılabileceğine değiniyoruz. Ardından, biyomühendislik çalışmalarının sürdürülebilirliği ve çalışmaların fonlanmasının sürdürülebilirliğe olan etkisi üzerine konuşuyoruz. Sonrasında, Dragon Robot olarak adlandırılan ve insan hayatını tehlikeye atabilecek durumlarda insanların yerine kullanılabilen ve yeniden yapılandırılabilen Drone'dan bahsedip, Drone'nun barındırdığı işaret işleme ve kontrol algoritmalarına, yapay zekaya ve gerçek zamanlı işleyişe değiniyoruz. Sonrasında, yapay zeka ile yazılım geliştirme ve yapay zekanın kodlamadaki kullanımı üzerine konuşuyoruz. Interplanetary File System'i açıklayıp, şifrelemede ve kuantum bilgisayarların geliştirilmesi ile oluşacak açığın nasıl etkileri olacağı üzerine tartışıyoruz. Kuantum teknolojisinin uzay çalışmalarındaki kullanımının artışına dikkat çekip, son olarak, elektromanyetik dalgaların yayılımını kontrol etmek amacı ile geliştirilen Reconfigurable Intelligent Surfaces (RIS)'i örneklerle açıklayarak bölümümüzü sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler!

Hans Niemann'ın World Team Championship'te Amerika'ya lider olarak seçilmesi: https://www.theguardian.com/sport/2022/oct/28/chess-hans-niemann-chosen-to-lead-usa-at-world-team-championship


---
00:00 Giriş
00:57 IEEE Spectrum'da biyomühendislik çalışmaları
01:31 Biyonik burun: Koku alma duyusunun geri kazandırılması
03:17 Gerçekleştirilen çalışmaların sürdürülebilirliği ve fonlanmanın etkileri
05:21 Dragon Drone: İnsan yaşamına katkısı ve etkileri
07:32 Mühendislik bakış açısıyla Dragon Drone: Hesaplama karmaşıklığı, gerçek zamanlı işleyiş, çip tasarımı ve yapay zeka
09:19 Yapay zeka ile yazılım geliştirme
11:11 Yapay zekanın insan yaşamında kullanımına örnekler
14:12 Interplanetary File System
19:13 Mevcut şifreleme algoritmalarının kuantum bilgisayarların kullanımıyla değişmesi
22:01 Kuantum teknolojisinin uzay teknolojilerinde yer alışındaki artış ve ardında yer alan matematik
23:48 Reconfigurable Intelligent Surfaces (RIS): Elektromanyetik dalgalarının yayılımını kolaylaştıran yüzeyler
26:43 RIS'in madenlerde basit bir şekilde kullanımı
28:15 Tapir Lab.'ın da yer aldığı, terahertz bandında gerçekleştirilen deneysel kanal çalışması
29:54 Kapanış
---


Bağlantılar:
IEEE Spectrum: https://spectrum.ieee.org/
IEEE Spectrum Kasım 2022 Sayısı: https://spectrum.ieee.org/magazine/2022/november/


bil101 YouTube Kanalı:
https://www.youtube.com/channel/UCiIppcA0IpdhTpuBYdJC4mQ
bil101 Ağ Sayfası:
https://bil101.com/


TapirCast - Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_rnTR_kItlrZvaIdxWgfIN
TapirCast - Mühendislik Kavramları:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv708xJad4QY9ZueBMGdLSz3m6
TapirCast - Bilim Tarihi:
https://youtube.com/playlist?list=PLwvStmyxv70_XdrpkVTcYEylAltcL0Kth




Apple Podcasts: @TapirCast, https://podcasts.apple.com/tr/podcast/tapircast/id1485098931
Spotify: @TapirCast, https://open.spotify.com/show/1QJduW17Sgvs1sofFgJN8L?si=6378c7e84186419e
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://github.com/TapirLab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://twitter.com/tapirlab?s=20
Tapir Lab.: http://tapirlab.com/