(in Turkish)
-
#77. Kümeler Kuramı ve Hesaplama (Bilim Tarihi Serisi B7: III. Kısım) - 10/01/2020
Doç. Dr. Serhan Yarkan ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı, Bilim Tarihi Serisi'nin Kümeler Kuramı odaklı üçüncü kısmında: Kümeler Kuramı'nın hesaplama üzerine olan etkileri, kuramın yapay zeka ile bağlantısı, kurama alternatif olarak ortaya konulan Model Kuramı, John Vonn Neuman'ın öncülük ettiği sınıf (class) kavramı ve Hilbert'in 10'uncu problemi olan durma (halting) problemi üzerine konuşulmuştur. Keyifli dinlemeler.
#73. Kümeler Kuramı'nın Önemi ve Tarihsel Gelişimi (Bilim Tarihi Serisi B5: I. Kısım): https://youtu.be/pSksJkWK6wU
#76. Kümeler Kuramı'nın Etkileri (Bilim Tarihi Serisi B6: II. Kısım): https://youtu.be/gtpdAUaCgzw
* Bölüm içerisinde bahsedilen durma problemi (halting problem) Hilbert'in 10'uncu problemidir. Bu problemden bahsedildiği sırada doğru numaranın açıklamada belirtileceği bildirilmiştir.
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com -
#76. Kümeler Kuramı'nın Etkileri (Bilim Tarihi Serisi B6: II. Kısım) - 03/01/2021
Doç. Dr. Serhan Yarkan ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı, Bilim Tarihi Serisi'nin Kümeler Kuramı odaklı ikinci kısmında: Georg Cantor'un kuram üzerine yaptığı çalışmaların yankıları, kendisini kuram üzerine adamış bilim insanlarının hayatları ve Kümeler Kuramı'nın topoloji, cebirsel yapılar, olasılık kuramı, ölçüm kuramı, analiz, hesaplama ve yarı iletkenler üzerine olan etkileri üzerine konuşulmuştur. Bu süreçte, kuramın gelişimine ve diğer çalışma alanlarında ortaya çıkan etkilerde katkısı olan Georg Cantor, David Hilbert, Leopold Kronecker, Richard Dedekind, Jean Baptiste Joseph Fourier, Henri Léon Lebesgue, Félix Édouard Justin Émile Borel, Gottlob Frege, Bertrand Arthur William Russell, Ebû Ca'fer Muhammed bin Mûsâ el-Hârizmî, Udny Yule, Andrey Nikolayeviç Kolmogorov ve Giuseppe Vitali gibi pek çok önemli bilim insanına değinilmiştir. Keyifli dinlemeler.
Kümeler Kuramı I. Kısım: https://youtu.be/pSksJkWK6wU
David Hilbert'in, 1926 yılında Mathematische Annalen'da yayımlanan makalesi (Almanca): https://link.springer.com/article/10.1007/BF01206605
Makalenin İngilizce'ye çevirisi (On the Infinite, David Hilbert): https://math.dartmouth.edu/~matc/Readers/HowManyAngels/Philosophy/Philosophy.html
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com -
#75. 2020 Yılı Değerlendirmesi - 27/12/2020
Halil Said Cankurtaran ve Okan Kaya'nın yer aldığı 2020 Yılı Değerlendirmesi bölümümüzde, 2020 yılında Tapir Lab.'ın gerçekleştirmiş olduğu çalışmalara ve IEEE Türkiye'deki bazı gelişmelere değinildikten sonra dikkatimizi çeken bilimsel ve teknolojik gelişmeler üzerine konuşulmuştur. Bölümde bahsi geçen gelişmelere ve haberlere aşağıdaki bağlantı listesinden ulaşabilirsiniz. Herkese sağlıklı ve iyi yıllar dileriz, keyifli dinlemeler.
İklim değişikliği: https://news.globallandscapesforum.org/47794/fires-2020-experts-explain-the-global-wildfire-crisis/
WMO'nun sera gazı bülteni: https://library.wmo.int/doc_num.php?explnum_id=10437
Lip-Sync çalışmamızın GitHub linki: https://github.com/TapirLab/lip-sync
IEEE Türkiye Bilim Ödülleri Töreni: https://youtu.be/5F22uNvG864
2020 yılı Nobel Ödülleri bölümümüz: https://youtu.be/WWIO6RWd96o
Gen Manipülasyonu ve CRISPR'a Hazırlık - Bölüm 1: https://youtu.be/NnYq0LlMm6s
Gen Manipülasyonu ve CRISPR-CAS9 - Bölüm 2: https://youtu.be/P4zRiSpvPBE
Dinozor DNA'larına dair ipuçları: https://www.nationalgeographic.com/science/2020/03/hints-of-dna-discovered-in-a-dinosaur-fossil/
Tespit edilen en eski genom: https://www.nationalgeographic.com/news/2013/6/130626-ancient-dna-oldest-sequenced-horse-paleontology-science/
Bilimsel isimlendirmede aktif organizma: https://www.nationalgeographic.com/science/2020/12/10-awesome-science-discoveries-you-may-have-missed-in-2020/
DeepMind Alphafold - Protein Katlanması: https://deepmind.com/blog/article/alphafold-a-solution-to-a-50-year-old-grand-challenge-in-biology
OpenAI GPT-3: https://arxiv.org/abs/2005.14165
OpenAI API: https://openai.com/blog/openai-api/
Microsoft'un GPT-3'ü lisanslaması: https://www.technologyreview.com/2020/09/23/1008729/openai-is-giving-microsoft-exclusive-access-to-its-gpt-3-language-model/
Deepfaketen bahsettiğimiz bölümümüz: https://youtu.be/Y1pqk_LHxiU
Neuralink demo videosu: https://youtu.be/DVvmgjBL74w
6G Summit: http://6gsummit.org/
Samsung Research'ün 6G Vision isimli belgesi: https://cdn.codeground.org/nsr/downloads/researchareas/6G%20Vision.pdf
Çin'in kuantum üstünlük ilan ettiği süper bilgisayarı: https://science.sciencemag.org/content/370/6523/1460
https://www.nature.com/articles/d41586-020-03434-7
Çin'in Chang'e 5 görevinde aldığı örnekler Dünya'ya geldi: https://www.bbc.com/news/science-environment-55323176
NASA'nın Curiosity isimli uzay aracı: https://mars.nasa.gov/msl/home/
NASA'nın Perseverance isimli uzay aracı:https://www.nasa.gov/perseverance/
Çin ve BAE'nin Mars görevi: https://www.space.com/china-tianwen-1-mars-mission-launch.html
Çin Ay'a bayrak diken ikinci ülke oldu: https://www.bbc.com/news/world-asia-china-55192692
OSIRIX REx'in Bennu asteroidinden örnek alışı: https://youtu.be/rliE9tyRfdY
Hayabusa 2'nin Ryugu'dan ilk örnek alışının videosu: https://youtu.be/4xnInpqMiG4
Hayabusa 2'nin Ryugu'dan ikinci örnek alışının videosu: https://youtu.be/agnSwV451_4
Hayabusa 2 ile alınan örneklerin Dünya'ya dönüş videosu: https://youtu.be/JNK6EW_v4Ag
Venüs'ün gaz bulutlarında Fosfin gazı bulunması: https://www.nature.com/articles/s41550-020-1174-4
Parker Solar Probe: https://www.nasa.gov/content/goddard/parker-solar-probe
Eugene Newman Parker: https://en.wikipedia.org/wiki/Eugene_Parker
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com -
#74. Ses-Dudak Şekli Eşleştirme Yöntemimiz - 20/12/2020
Okan Kaya ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı, TapirCast'in bu bölümünde, 28. IEEE Sinyal İşleme ve İletişim Uygulamaları Kurultayı'nda bildirisini sunmuş olduğumuz ses-dudak şekli eşleştirme, diğer adıyla lip-sync, yöntemimiz üzerine konuşulmuştur. Keyifli dinlemeler.
Yöntemimize GitHub adresimiz üzerinden erişebilirsiniz: https://www.github.com/tapirlab/lip-sync
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com -
#73. Kümeler Kuramı'nın Önemi ve Tarihsel Gelişimi (Bilim Tarihi Serisi B5: I. Kısım) - 13/12/2020
Doç. Dr. Serhan Yarkan ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı, Bilim Tarihi Serisi'nin Kümeler Kuramı odaklı ilk kısmında: Matematiğin en temel konularından biri olan Kümeler Kuramı'nın önemi ve tarihsel gelişimi üzerine konuşulmuştur. Bu süreçte, Kuram'ın gelişimine katkısı olan Abraham de Moivre, Bernard Bolzano, Karl Weierstrass, Richard Dedekind, Georg Cantor, Giuseppe Peano, Kazimierz Kuratowski, Friedrich Ludwig Gottlob Frege, Bertrand Russell, Ernst Zermelo, Kurt Gödel, Alan Turing ve John von Neumann gibi pek çok önemli bilim insanına değinilmiştir. Keyifli dinlemeler.
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com -
#72. Farelerin Biyolojik Saatlerinin Sıfırlanması ve Çip Üzerinde Akustik Sahne Tanıma - 06/12/2020
TapirCast'in Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler serisinin yeni bölümünde, piyasaya sürülecek olan COVID-19 aşılarının insanlara ulaştırılmadan önce hangi süreçlerden geçeceğinden ve aşı için yapılan yorumlardan kısaca bahsedildikten sonra, farelerin epigenomları üzerinde düzenlemeler yapılarak farelerin biyolojik saatlerinin sıfırlanmasını sağlayabilen yeni bir yöntemden ve bu yöntemin sonuçlarından bahsedilmiştir. Bölümümüzün devamında ise, ortamdaki seslerin analizini yaparak ortamın anlık durumunu değerlendiren ve Qualcomm'un yeni, nöral motora sahip Snapdragon çipi üzerine inşa edilen, Audio Analytic isimli startup tarafından geliştirilen yazılımın yeteneklerinden ve ekibin gelecek çalışmalarından bahsedilerek bölümümüz sonlandırılmıştır. Keyifli dinlemeler dileriz.
Aşıların İnsanlara Ulaştırılması: https://www.sciencenews.org/article/covid19-coronavirus-vaccine-last-mile-logistics-pfizer-moderna
Farelerin Biyolojik Saatlerinin Sıfırlanması: https://www.nature.com/articles/d41586-020-03403-0
Çip Üzerinde Akustik Sahne Tanıma: https://spectrum.ieee.org/view-from-the-valley/artificial-intelligence/embedded-ai/noisy-and-stressful-or-noisy-and-fun-your-phone-can-tell-the-difference
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com -
#71. Michael Faraday (Bilim Tarihi Serisi B4) - 29/11/2020
Doç. Dr. Serhan Yarkan ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı, Bilim Tarihi Serisi'nin Michael Faraday odaklı bölümünde: Michael Faraday'ın bilimsel çalışmalarına, eğitimde teorik ve deneysel yaklaşımlara, Faraday gibi önemli çalışmalara imza atmış bilim insanlarının ortak özelliklerine, Faraday'ın gençliğinde uğraşmış olduğu ciltçilik mesleğinden yola çıkarak, kütüphanelere, kitaplara ve bilgiye erişim yollarına ve Faraday'dan ilham alarak çalışmalarını yürütmekte olan bilim insanlarına değinilmiştir. Keyifli dinlemeler!
Michael Faraday Biyografi: https://www.rigb.org/our-history/people/f/michael-faraday
Cosmos: A Spacetime Odyssey - The Electric Boy Bölümü: https://www.imdb.com/title/tt3475584/
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com
Bu bölümün kaydı pandemiden önce alınmış olup, hepimizin karşılaştığı problemlerden ötürü günümüze ötelenmiştir. -
#70. George Gamow - Bilimde Doğu ve Batı Blokları (Bilim Tarihi Serisi B3: II. Kısım) - 22/11/2020
Doç. Dr. Serhan Yarkan ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı, Bilim Tarihi Serisi'nin George Gamow odaklı ikinci kısmında: Doğu ve Batı Bloklarının bilimsel çalışmalarda gösterdiği temel farklılıklar, George Gamow'un çalışmaları ve çalışmalarında göstermiş olduğu çeşitlilik konuları işlenmiştir. Bunlara ek olarak, bölümümüzün sonlarında bilimsel eleştiri kültürü üzerinde durulmuştur. Keyifli dinlemeler!
Eleştiri konusunda atıf yapılan IEEE Etik Kodları maddesi bağlantıdaki I. bölümün 5. maddesidir: https://www.ieee.org/about/corporate/governance/p7-8.html
#66. George Gamow ve Bilim Anlatıcılığı (Bilim Tarihi Serisi B1: I. Kısım) - 25/10/2020: https://youtu.be/qIARyX8p8lg
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com -
#69. Ses Görselleştirme Araçlarımız #1 KITT Efekti - 15/11/2020
Okan Kaya, Halil Said Cankurtaran ve Enes Öz’ün yer aldığı TapirCast’in bu bölümünde, sesi görselleştirmek için geliştirdiğimiz araçlardan biri olan KITT Efekti’nden, bu aracı gerçeklerken kullanılan yöntem ve tekniklerden, KITT Efekti isminin kaynağından ve bu görselleştirmenin nereden ilham alınarak geliştirildiğinden bahsedilmiştir. KITT Efekti’nin kaynak kodunun da içinde bulunduğu, Tapir Lab.’ın kullanıma ve geliştirmeye sunduğu açık kaynaklı yazılımlara GitHub hesabımızdan erişebilirsiniz. Keyifli Dinlemeler!
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com -
#68. Bilim Tarihi Serimize Bir Önsöz (Bilim Tarihi Serisi B2) - 08/11/2020
Bilim Tarihi serimizin yeni bölümü ile karşınızdayız. Bu bölümümüzün kaydı, aslında, pandemi sürecinden önce Tapir Lab.'da alınmış olup, hepimizin karşılaştığı problemlerden ötürü günümüze ötelenmesi gerekmiştir.
Doç. Dr. Serhan Yarkan ve Halil Said Cankurtaran'ın yer aldığı TapirCast'in bu bölümünde, Bilim Tarihi serimizi hazırlamamızdaki motivasyon ve amaçlara değinilip, içeriğin oluşturulması ve aktarımı sürecinde izleyeceğimiz metotlar, yine bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarında ortaya konulan gelişmelere değinilerek açıklanmıştır. Bölümümüzün normalden uzun olmasının sebebi, serimize bir önsöz olarak hazırlamış olmamızdır. Keyifli dinlemeler!
Bölüm içerisinde Richard Hamming, C.E. Shannon, John Tukey, William Shockley, Santiago Ramòn y Cajal, Bernoulli, Herschel, Newton, Leibniz, Gauss, Heaviside, Faraday, Maxwell, Fraunhofer, Ramanujan, Darwin, Einstein, Niels Bohr, Donald Knuth, McLuhan, Baudrillard, James Murray ve daha pek çok bilim insanı ve düşünüre değinilmiştir.
Richard Hamming, ``You and Your Research'': https://www.cs.virginia.edu/~robins/YouAndYourResearch.html
Bell Labs.: https://en.wikipedia.org/wiki/Bell_Labs
Santiago Ramòn y Cajal: https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1906/cajal/biographical/
İskenderiye'de öldürülen filozof, matematikçi, astronom - Hypatia: https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Hypatia/
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com -
#67. IEEEXtreme 14.0 Ardından - 01/11/2020
TapirCast'in yeni bölümünde, Tapir Lab. olarak bizim de katılım sağladığımız IEEEXtreme 14.0 hakkındaki deneyimlerimizi paylaşmaya çalıştık. IEEEXtreme, bir gün boyunca süren, rekabetçi programlama (competitive programming) alanında dünya çapında dikkatleri çeken ve mühendislik öğrencilerini tek bir çatı altında toplayan bir yarışmadır. Türkiye'den toplam 51 takımın katılım sağladığı IEEEXtreme'e, 73 ülkeden, 3722 takım, 105086 derleme yaparak, 99408 kod başvurusu (submission) ile katılmıştır. Bölümde bahsi geçen kod alıştırmalarına ve konu içeriklerine aşağıdaki CS Academy bağlantısı aracılığıyla ulaşabilirsiniz. Keyifli dinlemeler dileriz!
IEEEXtreme: https://ieeextreme.org/
* Bölümümüzdeki ve açıklama kısmında bahsi geçen istatistikler, https://csacademy.com/ieeextreme14/ sayfasından alınmıştır.
** Bölümümüzde bahsi geçen, geç kaldığı derste tahtada yazan iki açık soruyu (open problem) ödev zannedip çözen, matematikçi ve bilgisayar bilimci George Dantzig hakkında ayrıntılı bilgilere aşağıdaki bağlantı aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Dantzig_George/
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com -
#66. George Gamow ve Bilim Anlatıcılığı (Bilim Tarihi Serisi B1: I. Kısım) - 25/10/2020
Bilim Tarihi serimizin ilk bölümü ile karşınızdayız! Bilimsel gelişmeleri tarihsel süreç içerisinde incelemeye çalışacağımız serimizin ilk bölümüne, bilim anlatıcılığı konusunda çıtayı çok yükseklere çıkarmış olan George Gamow ile başlamak istedik. Bu bölümümüzde, George Gamow özelinde bilim anlatıcılığı üzerine konuşulmuş ve ülkemizdeki çalışmalardan bahsedilmiştir. Ayrıca, teorik fizik, kozmoloji ve moleküler genetik alanlarında bilim dünyasına önemli katkıları bulunan George Gamow'un da hakkında çalışmalarının bulunduğu kozmik mikrodalga arka plan ışımasının pratik olarak gösterilmesi ile 1978 yılında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülen Arno Allan Penzias ve Robert Woodrow Wilson ile yaşadığı tartışmalara değinilmiştir. Bunlara ek olarak, Gamow'un James Watson ile moleküler genetik alanında olan ilişkisine de değinilmiştir. Keyifli dinlemeler dileriz!
George Gamow: https://www.colorado.edu/physics/events/outreach/george-gamow-memorial-lecture-series/distinguished-life-and-career-george-gamow
Richard Dawkins: https://www.richarddawkins.net/
Arno Allan Penzias: https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1978/penzias/biographical/
Rovert Woodrow Wilson: https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1978/wilson/biographical/
P. James Peebles: https://phy.princeton.edu/people/p-james-peebles
Robert H. Dicke: https://phy.princeton.edu/department/history/faculty-history/robert-dicke
James Watson: https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1962/watson/biographical/
Grigori Perelman: https://en.wikipedia.org/wiki/Grigori_Perelman
Ali Nesin: https://www.alinesin.org/
Matematik Dünyası: https://www.matematikdunyasi.org/
TÜBİTAK Bilim ve Teknik: https://bilimteknik.tubitak.gov.tr/
TÜBİTAK Bilim Çocuk: https://bilimcocuk.tubitak.gov.tr/
TÜBİTAK Yayınları: https://esatis.tubitak.gov.tr/
Tapir Lab. GitHub: @TapirLab, https://www.github.com/tapirlab
Tapir Lab. Instagram: @tapirlab, https://www.instagram.com/tapirlab/
Tapir Lab. Twitter: @tapirlab, https://www.twitter.com/tapirlab
Tapir Lab.: http://www.tapirlab.com